Dag Cas,
Als ik nou gelijk reageer, verzand ik misschien in een heel verhaal. Allereerst,
veren:
- dragen de motor incl. totaal rijdergewicht
- veervoorspanning: bepalen en behouden van de ideale rijhoogte binnen de specificatie van de fabrikant.
demper:
- compressie (ingaande demping, inveren) verhogen: inveren gaat trager (en v.v)
- rebound (uitgaande demping, uitveren) verhogen: uitveren gaat trager (en v.v.)
In de regel geldt dat de compressie altijd lager is dan de rebound (inveren gaat sneller dan uitveren). Hoeveel dat is, is afhankelijk van de beoogde rijstijl, doel en ondergrond.
Visualiseer, een hobbel of depressie in het wegdek doet de ophanging inveren a.g.v. inertie van het afgeveerde gewicht (alle gewicht boven de vering). Staat de compressie hoog, dan zal die passage stug, hard of zelfs oncomfortabel aanvoelen. Staat de compressie echter zachter, dan zul je daarvan veel minder merken want de energie wordt over een kortere tijd/langere veerweg kwijtgeraakt.
Al de hobbel of depressie gepasseerd is, zal de veer naar ruststand terug willen (rebound). Staat de rebound laag, dan zal dit in korte tijd gebeuren (snel uitveren, motor komt snel terug omhoog) met mogelijk zelfs nadeinen tot gevolg. Staat de rebound echter trager, dan zal de veer over een langere periode naar ruststand terugkeren (motor komt traag terug omhoog) en zul je daar juist weinig van merken.
Dus, een lagere compressie (vlot inveren, je merkt de hobbel niet) en hogere rebound (motor komt rustig omhoog zonder dat je het eigenlijk merkt) levert in de regel een rustig gedrag.
Voetnoot:
- compressie: moet i.i.g dusdanig hoog ingesteld blijven, dat maximale veerweg niet bereikt wordt (doorslaan)
- rebound: moet i.i.g. zo laag ingesteld blijven zodat de ruststand van de veer is bereikt vóór het volgende obstakel.
De sterkte en type veer, de methode van demping, instelling van demping en beoogd gebruik, zijn verweven met elkaar. Als je in het ene aspect iets verandert, verandert in de andere evenredig iets mee.
Bedenk dan dat er liniaire veren zijn (zelfde mate van energieverwerking over hele veerbereik) en progressieve veren (energieverwerking steeds groter naarmate veerweg wordt benut). Daarnaast heb je bij all-/offroads ook nog de pro-link achter (die ongeveer dezelfde energieverwerking beoogd als een progressieve veer).
Je kunt je bedenken dat de keuze van type en instelling van demping hieraan aangepast moet worden. En kan.
Je begint bij de veer: die moet jou en je motor op de ideale rijhoogte zetten en houden, afhankelijk van beoogde rijstijl, doel en ondergrond. Die ideale rijhoogte onder verschillende omstandigheden wordt uitgedrukt in 'sag' (Engels), ofwel 'doorhang' (NL's, je moers taal).